H έννοια της λαϊκότητας ταυτίζεται με την αυθόρμητη και γνήσια έκφραση του λαού. Κύρια χαρακτηριστικά αυτής της έκφρασης είναι η απλότητα, η καθαρότητα, η λιτότητα. Χαρακτηριστικά που όταν συνυπάρχουν όλα μαζί οδηγούν στη συγκρότηση συλλογικότητων με κοινωνική και πολιτική συνείδηση που θέτει στο κέντρο της προσοχής της την κοινωνική και ατομική πρόοδο, την ενεργό συμμετοχή όλων των πολιτών στα κοινά του τόπου.
Από την άλλη μεριά, στέκεται ο λαϊκισμός, που δεν εκπροσωπεί κάτι άλλο από μια επιφανειακή, ρηχή και υποκριτική λαϊκότητα. Δεν είναι κάτι άλλο εκτός από έναν τακτικισμό που παρουσιάζεται, με τρόπους πολλές φορές πολύ καλά σχεδιασμένους και επεξεργασμένους από ποικιλώνυμα επικοινωνιακά επιτελεία, ως αν να υπερασπίζεται και να υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Στην πραγματικότητα όμως υποκρύπτει τον αληθινό στόχο των φορέων του που δεν είναι άλλος από την εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών μέσω της χειραγώγησης του λαού.
Η επίπλαστη λαϊκότητα αλλοιώνει και καταστρέφει, λίγο-λίγο στη ρίζα του, κάθετι γνήσιο και αληθινό σε όλο το κοινωνικό σώμα γύρω-γύρω. Και ασφαλώς να μην λησμονούμε ότι υιοθετείται κατά κόρον από εκείνους τους πολιτικούς, οι οποίοι επιχειρούν μέσω της κολακείας να προσεγγίσουν τους οπαδούς μιας παράταξης ή το σύνολο του εκλογικού σώματος, αν πρόκειται για πολιτικούς αρχηγούς, υποδυόμενοι ότι υπερασπίζονται τα συμφέροντα της πλειοψηφίας και του λαού.
Στην ουσία όμως αυτού του είδους οι πολιτικοί αποσκοπούν απλώς στο να αλιεύσουν την εύνοια και την υποστήριξη όσων γίνεται περισσότερων πολιτών/ψηφοφόρων, έτσι ώστε να αποκτήσουν δύναμη και να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους ιδιοτελείς σκοπούς.
Το φαινόμενο του λαϊκισμού απαντάται στις μέρες μας λίγο ως πολύ σε όλους τους κοινωνικούς χώρους και τα πεδία: στην τέχνη, στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό, στη χρήση γλωσσικών ιδιωμάτων που υποτιμούν και υποβιβάζουν το γλωσσικό πλούτο και τον πολιτισμό της κάθε χώρας – κάτι που μας αφορά ιδιαιτέρως ως Έλληνες – στο πεδίο της ψυχαγωγίας με την κυριαρχία μιας φθηνής μαζικής κουλτούρας που δεν προάγει τον πολιτισμό και δε διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες των ανθρώπων, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις τις εκπομπές χαμηλής ποιότητας που βασίζονται πολλές φορές στη χυδαία σκανδαλολογία και στην παραβίαση της προσωπικής ζωής των ατόμων, στις κοινωνικές σχέσεις που σημαδεύονται συχνά από την ιδιοτέλεια και την υποκρισία, και ασφαλώς στην πολιτική με την ακατάσχετη και βαθιά αναορθολογική υποσχεσιολογία/παροχολογία, τη διαστρέβλωση ηθικών αρχών και υψηλών ιδανικών, την ασυνέπεια μεταξύ λόγων και καθημερινών πολιτικών πράξεων, τη συνειδητή εντέλει εξαπάτηση των πολιτών.
Απέναντι στην πολύπτυχη κρίση στον πνευματικό και ηθικό τομέα, στον κοινωνικό και πολιτικό τομέα που απαντάται σε όλες σχεδόν τις σύγχρονες κοινωνίες και αποτελεί εν πολλοίς την αιτία εμφάνισης λαϊκστικών κινήσεων, κινημάτων ακόμη και πολιτικών παρατάξεων, ανά τον κόσμο, η μόνη λύση που διαγράφεται μπροστά μας είναι η επαναθεμελίωση της ενεργού συμμετοχής όλων των πολιτών και η ανάδειξη ισχυρών πολιτικών ηγεσιών με όραμα, που είναι έτοιμες να αναλάβουν ηθικές δεσμεύσεις, για να αποκατασταθεί πρώτα από όλα η εμπιστοσύνη των πολιτών και να θεμελιωθεί μια πολιτική αρχών και ηθικής, με ορθολογισμό και διαφάνεια.
Κοινωνικά υπεύθυνος πολιτικός είναι εκείνος που στο πλαίσιο του αξιώματός του προκρίνει πολιτικές αποφάσεις και σχεδιασμούς που αποβλέπουν στο συλλογικό συμφέρον της παρούσης γενιάς αλλά και των μελλοντικών που είναι να ’ρθουν.
Για να αναλάβει ένα τέτοιο καθήκον ένας πολιτικός θα πρέπει να διαθέτει τις αναγκαίες γνώσεις για το σύνολο των κοινωνικών προβλημάτων σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Να είναι καταρτισμένος πολιτικά, να διαθέτει επίγνωση των οργανωτικών δομών του πολιτικού συστήματος σε όλα τα επίπεδα, την κατάλληλη τεχνογνωσία και εξοικείωση με τις σύγχρονες μεθόδους για την επίλυση των προβλημάτων.
Να είναι σε θέση να συγκροτήσει και να συντονίζει μια κατάλληλα επανδρωμένη ομάδα ενεργών πολιτών και τεχνοκρατών, που κύριο μέλημά τους είναι η προσφορά στην κοινωνία και την πατρίδα. Να διακρίνεται από πολιτικό ρεαλισμό, μέσα στις σύγχρονες οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες, να έχει υιοθετήσει τη στάση του μη δογματισμού, έτσι ώστε να μπορεί να αξιολογεί ιδέες, δεδομένα αλλά και να συνθέτει απόψεις, επιδεικνύοντας αποφασιστικότητα έναντι ομάδων πίεσης και υπηρετώντας το συλλογικό συμφέρον με ανθρωπισμό και ήθος. Να είναι έτοιμος να αντισταθεί στην πράξη στις πελατειακές σχέσεις και να αποδεχθεί το όποιο τίμημα χρειασθεί, ακόμη και με θυσίες προσωπικές, ώστε να προαχθεί το κοινό καλό και η δημοκρατία.
Οι αντιπαραβολές με το σημερινό πολιτικό γίγνεσθαι είναι προφανείς και δεν χρειάζεται περαιτέρω επεξήγηση.
Η Φαίνη Χατζηαθανασιάδου είναι Πολιτευτής Ν.Δ. Βόρειου τομέα Αθηνών, υπ. Δήμαρχος Φιλοθέης – Ψυχικού
